Terugkomst.

Beste mensen,

De groep is veilig weer thuisgekomen. Zondagmiddag kwamen we aan, na twee vluchten (tussenstop in de Dominicaanse Republiek) van in totaal zo’n 8 acht uur. De jetlag kan nu beginnen... Dit zal een lang verhaal worden, want ik beschrijf meerdere dagen. De gebeurtenissen zijn echter zeker het lezen waard!

Donderdag zijn we met de mensen die het eten rondbrachten meegeweest. We zagen opnieuw heel veel armoede, maar het raakte ons minder dan woensdagochtend. We wisten waar we ons op in moesten stellen. Ik ontmoette Alberto (52) die niet goed meer kan lopen. Elke dag zit hij buiten bij zijn winkeltje, waar hij dan heen is getild door iemand uit de buurt. Hij moet ook weer teruggetild worden. Als hij naar de wc wil, moet hij het geluk hebben dat er iemand in de buurt is. Er is geen andere hulp voor hem. Later zien we Raúl (92) die zo graag familie wil hebben, dat hij verzint dat z’n dochter in Havana woont. De buurvrouw vertelt dat hij geen dochters of andere familie heeft. Hij zit de hele dag op straat, of loopt wat rond door de buurt. De laatste persoon die we deze dag bezoeken is Martha (64). Ze heeft familie, maar die komen nooit langs. Omdat ze een heupfractuur heeft, kan ze weinig. Het CCRD brengt eten, anders had ze niks. Haar man is verdwenen, haar zoon gestorven. Haar kracht om te leven haalt ze uit God. “Je moet ergens in geloven. Ik geloof in God,” zijn haar woorden.

’s Middags kregen we de tijd om een avondvullend programma voor te bereiden voor de mensen van het SET en CCRD en de jongeren van de MEC. Hoewel er eerst wat gestress en onenigheid was, gingen we uiteindelijk vol vertrouwen naar het avondeten. Hierna kon onze avond beginnen... Het doel was om te presenteren wat wij hadden opgestoken van ons verblijf in Cuba. We wilden op deze manier iets teruggeven aan de mensen. Douwe en ik hadden onze Cubaanse strohoeden opgezet om de avond te openen. We heetten iedereen welkom en lieten vervolgens de tien deelnemers aan de reis zich voorstellen, in het Spaans. We hadden dit overigens wel geoefend hoor! Hierna kwam een lied dat Douwe en Jolanda in twee uur tijd gemaakt hadden. Ik vond de tekst zo goed, dat ik hem hieronder zal plaatsen:

(melodie: ‘k Stel mijn vertrouwen)

We went to Cuba with this special group
From different churches here to take a look
First Havana
Tourists like this place
Then to the countryside where we were met in grace

People we met had such a strong believe
Kisses on cheeks and handshakes we received
People love God
You praise the Lord with love
All of us together and the Saviour is above

We were received with hospitality
Also by people more in need than we
Lots of love we saw
We’re thankful for this chance
Showed us positivity and learn us how to dance

Artists of life is what we learn to be
Being inspired we are by what we see
Meeting with you
Experiences shared
Thank you for you openness, your peace, your loving care!

Het programma ging verder met het uiteengaan in vijf groepen van ongeveer acht personen. Bij de onderdelen (de groepjes gingen overal bij langs, in verschillende volgordes) kregen zij iets te zien/horen over het SET, wat wij gingen doen terug in Nederland, het CCRD en de gastgezinnen. De laatste groep kon teksten en foto’s over Nederland uit tijdschriften knippen en vervolgens op een lang fel papier plakken. Wat op dit onderdeel volgde was de quiz, waarvan ik niet veel heb gezien omdat we aan het voorbereiden waren voor het proefgedeelte. We gaven de Cubanen na de quiz namelijk drop, peperpunt en een pepernoot. Ze vonden het over het algemeen redelijk lekker, al scoorde de drop toch vrij veel lager dan de anderen. Hierna kwamen de stroopwafels... We hadden voor iedereen een halve stroopwafel aan een lang stuk touw gehangen, zodat we met z’n allen tegelijk konden gaan koekhappen. Iedereen lachte zich kapot! Na het proefonderdeel zongen we La Paz Del Señor, om af te sluiten met een bedankje voor de aanwezigen.

Vrijdag was de laatste complete dag. We begonnen met de Levensparels, maar dit keer tweetalig. Hier gingen we naar de boerderij El Retiro, waar een biogasinstallatie is gebouwd. Het CCRD is eigenaar van deze boerderij. Ze willen het biogasprincipe verspreiden over heel Cuba, te beginnen met de provincie Matanzas. El Retiro heeft al twee keer een belangrijke prijs gewonnen. Na dit bezoek vertrokken de studenten van de MEC. We namen afscheid en gingen vervolgens luisteren naar een mevrouw die een workshop had gegeven op het CCRD. Zo zagen we verschillende aspecten: het CCRD geeft de ruimte tot studeren (bibliotheek, computers, stilteruimte), het brengt eten rond en verzorgt ouderen, het houdt zich met het milieu bezig en het verzorgt workshops over hoe je je leven kunt inrichten (zowel filosofisch als praktisch). Tegen het einde van de middag reden we naar Varadero: souvenirs kopen, ijs eten, zonsondergang bekijken op een warm strand. ’s Avonds hebben we als afsluitende avond mojito’s, daquiri’s, cuba libre’s en piña colada’s gedronken.

De volgende ochtend stond iedereen om 9:00 uur klaar voor vertrek, behalve... de bus! Een half uurtje later reden we toch gewoon richting Havana, waar we tegen lunchtijd aankwamen. Na een lekkere sandwich splitsten we op. Een kleine groep ging naar de toeristenmarkt waar we in het begin ook al geweest waren, de meesten gingen echter naar het oude centrum. Hier liepen we (ik zat er ook bij) wat rond langs toeristenkraampjes, op zoek naar de laatste souvenirs. Op het vliegveld heb ik vervolgens mijn laatste geld uitgegeven, ik kon natuurlijk niet weggaan zonder rum en sigaren. Het was tijd geworden om afscheid te nemen van dit bijzondere land.

Nu zit ik thuis, te typen op een goede computer, met de verwarming lekker aan, met gezellige lampjes die me bijlichten, een televisie met meer dan twintig zenders. Ik heb geen honger, geen angst voor de volgende dag, geen verdriet. Ik heb geld voor mijn boodschappen, voor mijn kleren. Ik heb een fiets en als deze kapot gaat, kan ik een nieuwe kopen. Stuk voor stuk normaal in Nederland, stuk voor stuk niet vanzelfsprekend in Cuba. Ik zal deze reis nooit vergeten. Ik zal het eerst laten bezinken, om vervolgens rond de veertigdagentijd op bezoek te gaan bij kerken, jeugdverenigingen, scholen en wat dan ook. Ik wil zoveel mogelijk mensen vertellen van Cuba, van de mensen, de muziek, de hartelijkheid, maar ook de armoede en verdriet. Bedankt voor het lezen van mijn laatste verhaal over de reis. Ik zal snel foto’s proberen te updaten.

Daniel